Historia banków jest dłuższa, niż mogłoby nam się wydawać. Już przed naszą erą w starożytnym Babilonie, Rzymie oraz Grecji funkcjonowały pierwsze instytucje pełniące funkcje banków. Z biegiem wieków przechodziły one ewolucje, aż do doskonale nam znanego obecnego kształtu. Współczesne banki pełnią wiele funkcji gospodarczych, oferując również szereg usług swoim klientom.

Według prawa obowiązującego w naszym kraju jako bank określa się jednostkę organizacyjną posiadającą osobowość prawną. Banki tworzone są na podstawie przepisów ustaw oraz zezwoleń do przeprowadzania wyodrębnionych czynności bankowych. Wśród nich wymienić można chociażby prowadzenie rachunków bankowych, udzielanie kredytów lub przyjmowanie wkładów pieniężnych od klientów.

bank, pieniądze, finanse
fot. pixabay.com

System bankowy w Polsce

System bankowy w naszych kraju tworzą wszystkie aktualnie działające banki. Najistotniejszą rolę pełni wśród nich bank centralny, którym w przypadku naszego kraju jest Narodowy Bank Polski. Poza bankiem centralnym w skład całego systemu bankowego wchodzą również banki komercyjne i spółdzielcze, a także Komisja Nadzoru Finansowego, czyli organ centralny nadzorujący całość rynku finansowego oraz Bankowy Fundusz Gwarancyjny, którego zadaniem jest zagwarantowanie zwrotu zgromadzonych w bankach krajowych środków, w przypadku ich upadłości.

Role i funkcje banku centralnego

Podstawowym założeniem istnienia Narodowego Banku Polskiego jest zapewnienie stabilności systemu finansowego. NBP może tego dokonać chociażby za pomocą zmniejszenia stopnia inflacji lub emisji pieniądza. Innym zadaniem jest również utrzymanie kursu złotego na zbliżonym poziomie w stosunku do innych walut, gwarantując jego stabilność na rynku międzynarodowym.

Narodowy Bank Polski pełni trzy główne funkcje: banku emisyjnego, banku państwa oraz banku innych banków. Tylko banki emisyjne mają prawo do emitowania banknotów i monet, służących jako środek płatniczy w danym kraju. Będąc bankiem państwa, Narodowy Bank Polski świadczy mu usługi finansowe, prowadząc chociażby rachunek bankowy państwa i różnych jego instytucji, a także obsługę budżetu państwa. NBP jest także bankiem innych banków, czyli sprawuje nad nimi kontrolę oraz pełni funkcję regulacyjną. Dzięki temu gwarantuje bezpieczeństwo i stabilność całego sektora finansowego.

pieniądz, finanse,
fot. pixabay.com

Narodowy Bank Polski realizuje ponadto przygotowane przez Radę Polityki Pieniężnej założenia polityki pieniężnej. W celu zapewnienia odpowiedniej podaży pieniądza, dostosowanej do aktualnych potrzeb gospodarki dokonuje m.in. zmian stóp procentowych, określających cenę określoną w wartości procentowej, za jaką udziela on bankom kredytów, bądź sprzedaje papiery wartościowe. NBP dokonuje też operacji na otwartym rynku, czyli kupuje i sprzedaje papiery wartościowe w celu regulowania wielkości pieniądza w obiegu. Innym przykładem jest też zmiana stopy rezerwy obowiązkowej stanowiącej wartość wyrażoną w procentach ogólnej sumy wkładów, jaką inne banki muszą umieścić i przechowywać w banku centralnym. Tym samym bank centralny ogranicza ilość pieniędzy, jaką inne banki będą w stanie przeznaczyć na udzielanie kredytów i pożyczek.

Bank centralny prowadzić może politykę ekspansywną, której założeniem jest wzrost podaży pieniądza, przyczyniając się zwiększenia popytu na towary i usługi. To natomiast spowoduje, że producenci zdecydują się na podniesienie cen.

Z kolei polityka restrykcyjna ma na celu doprowadzenie do spadku podaży pieniądza, co spowoduje zmniejszenie zapotrzebowania na towary i usługi, działając zniechęcająco do podniesienia cen przez producentów.

Banki komercyjne i spółdzielcze

Podstawowym założeniem banków komercyjnych jest maksymalizacja zysku poprzez dokonywanie operacji finansowych, udzielanie kredytów oraz przyjmowanie depozytów. Natomiast w przypadku banków spółdzielczych najważniejszym celem nie jest osiąganie jak największych zysków, a zaspokajanie potrzeb członków banku. Zazwyczaj ulokowane są one w mniejszych miejscowościach i skierowane do lokalnej społeczności. Główną rolą banków zarówno komercyjnych i spółdzielczych jest prowadzenie kont bankowych klientów, a także udzielanie im kredytów. Klientami mogą być z kolei zarówno osoby fizyczne, jak i przedsiębiorstwa.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here